|
GRIEP/GRIPP uit Holstein
Van eigen bodem of is er
verband met de kolonisatie vanuit westelijker streken? |
|
|
|
|
In
de zuidelijke helft van de
deelstaat Sleeswijk-Holstein in
Duitsland, het voormalige hertogdom
Holstein, wonen nogal wat personen met de naam Griep of Gripp.
Ze wonen
er al lang: zo is in 1539 en later jaren Carsten
Griep burgemeester van Kiel.
Daarvoor al, vanaf 1526, is er sprake van een familie Gripp in
Borstel, waar ze generaties lang een boerenhoeve bewonen. |
|
|
|
GRIEP
UIT KIEL
|
|
|
|
In
de jaren vanaf 1539 is Carsten Griep
(ook Grip, Gryp, Grypp
en Gryphius) burgemeester van Kiel.
Hij
is getrouwd met Anna Rodenburg, dochter van een Hamburgse
burgemeester. Carsten Griep is een vermogend koopman en
laat bij zijn dood (in 1553 te Celle) het zogeheten 'Gryphische
Legaat' achter, een fonds dat eeuwenlang talloze
studenten financieel ondersteunt.
Torsten Gripp, als
kunstenaar woonachtig te Wesseling (http://www.atelier-gripp.de),
is bezig meer
informatie over Carsten Griep en zijn nageslacht
te verzamelen. |
|
|
|
GRIPP UIT BORSTEL EN ARMSTEDT |
|
|
|
Het
gehucht Borstel -- nu 127 inwoners -- lijkt
vooralsnog de bakermat van Gripp in Holstein. Vanaf 1526 zijn ze
er als boer aanwezig. Nazaten verspreiden zich naar plaatsen in
de omgeving, als Brockstedt, Henstedt, Hasenkrug, Willenscharen
en Oeschebüttel.
Marquardt Gripp
(Marx)
wordt omstreeks 1540 geboren. Hij heeft een zoon, eveneens
Marquardt Gripp geheten, die omstreeks 1575 in Hufe 2
te Borstel wordt geboren en, naast een dochter Anna Gripp,
zelf ook weer een zoon heeft die Marx heet:
Marx
Gripp wordt
omstreeks 1603
geboren in Hufe 2 te Borstel. Hij trouwt in 1630
met Catharina Henstedte uit het buurdorp Quarnstedt. Hij staat te boek als
Kirchschwor, hetgeen betekent dat hij een functie vervult in
het bestuur van de kerk. Ze hebben 10 kinderen. De oudste,
Marx, overlijdt jong, maar de vijfde krijgt weer die voornaam
en neemt de boerderij over:
Marx
Gripp wordt
geboren op 28 januari 1636. Hij trouwt
in 1669
met Geesche Eggers uit
Barmstedt. Hij neemt lange tijd met de Kosaken aan de oorlog
deel. Hun acht kinderen worden allen geboren in Hof 2 te
Borstel. Oudste zoon Marx overlijdt jong, en nu is het
nummer zeven die de boerderij overneemt:
Claus Gripp wordt
geboren op 29 april 1684. Hij trouwt in 1707 met Leneke
Magdalena Ehlers uit Hennstedt. In 1716 verlaat hij Borstel en
koopt Hufe 1 te Hennstedt. Zijn oudere broers Jürgen en Marcus
Marx zijn al eerder vertrokken, en hebben boerderijen in
Brockstedt respectievelijk Hasenkrug. Zijn jongste zoon Hans
neemt de hoeve te Hennstedt over:
Hans
Gripp wordt
op 29 september 1720 te Hennstedt geboren. Hij trouwt in 1749
met Antje Heeschen uit Sarlhusen en overlijdt in juni 1760. Hun
zoon Claus is de opvolger op de boerderij:
Claus Gripp wordt
geboren op 6 december 1752 te Hennstedt. Hij trouwt in 1779 met
Maria Gloeyer en heeft met haar twee zoons. Later hertrouwt hij
met Katharine Beck. Hij overlijdt op 13 december 1813 te
Hennstedt. Hij heeft twee zoons uit zijn eerste huwelijk:
-
Jasper Gripp
wordt geboren op 26 februari 1786 te Henstedt, trouwt met Wiebke Ratjen en vertrekt met haar naar Willenscharen
waar
hij in 1836 overlijdt. De boerderij daar wordt voorgezet
door zijn zoon Johann Gripp (geboren op 21 december
1823, getrouwd met Margarethe Tietje uit Lockstedt,
overleden in 1896 te Willenscharen). Kleinzoon Jasper
Johannes Gripp (geboren op 20 juni 1856 te Willenscharen,
getrouwd met Marie Kaak uit Heinkenborstel en overleden in
1936) vertrekt naar Oeschebüttel. Diens zoon Hans Gripp
(geboren 1906 te Oeschebüttel) sneuvelt op 17 april 1944 als
onderofficier aan het oostfront nabij Sewastopol.
-
Hans Gripp
wordt geboren op 27 juli 1788 te Henstedt, trouwt met
Cäcilie Möller en overlijdt in 1840. Diens zoon
Josias Jasper Gripp (geboren op 20 april 1816,
getrouwd met Anna Biber uit Kellinghusen, overleden in 1878)
zet de boerderij te Henstedt voort. Die gaat vervolgens over
op kleindochter Margarethe, die met haar neef
Claus Gripp trouwt. Kleinzoon Johann Gripp
(geboren 28 mei 1860 te Hennstedt, trouwt met Anna Tietje,
overlijdt in 1912) vertrekt naar Willenscharen en krijgt
daar twee zoons: Andreas Gripp (geboren 24 februari
1892, trouwt met Elsabe Stieper en overlijdt in 1968
te Kellinghusen) en Paul Gripp (geboren 19 juli 1893,
trouwt met Margretha Cäcilia Mohr en overlijdt in te
Willenscharen).
|
|
Vier
kilometer naar het oosten ligt het plaatsje Armstedt.
Hier woont vanaf 1612 een familie Gripp. De voornamen die ze
dragen stemmen merendeels overeen met die uit Borstel. Grote kans dus dat
de families nauw verwant zijn.
Marx Gripp
wordt in 1612 geboren in Hufe
16 te Armstedt als zoon van Hartig Gripp. Hij trouwt met
Anna Breiholz uit Armstedt en woont in Armstedt Kate 2. Ze
krijgen drie kinderen:Hartig (1636),
Rottker (1637) en:
Marx
Gripp, geboren op
10 november 1642 in Kate 2 te Armstedt. Hij trouwt met Abel
Ferst, geboren in Hufe 7 te Armstedt. In die hoeve gaan ze
wonen, en ze krijgen er twee kinderen: Anna (1677) en:
Hans
Gripp, geboren op 12 juni 1679 in Hufe 7 te Armstedt. Hij
trouwt in 1706 met Leneke Runge uit Bimöhlen en overlijdt op 12
november 1737 in Armstedt. Hun kinderen: Marx (geboren
1712/1713, trouwt in 1739 met Trincke Mehrens uit Wiemersdorf en
overlijdt in 1784 in Hufe 7 te Armstedt, Abel (overlijdt
jong) en
Antje
Anna (geboren
1715/1716, trouwt met Hinrich Mehrens uit Wiemersdorf.).
Veel van
deze gegevens komen van Ingo Brockmann uit
Münsterdorf, die ze publiceerde op genealogy.net. |
|
|
|
GRIPP / GRIEP UIT GROßENASPE |
|
|
|
Vanaf
1559 staat in Großenaspe een kapel en in 1772 komt er, dankzij
hulp van de Russische tsarina Katharina II, de Katharinenkirche
tot stand. In 1648 komen we er de naam Gripp tegen, die later
steeds als Griep wordt genoteerd. Van de oudste vermeldingen
zijn de onderlinge relaties nog niet bekend:
-
Hans Gripp, geboren in
Großenaspe, is er van 1652 tot 1674 Setzwirt. Hij
trouwt in 1653 met Anna Orth en overlijdt in 1693 in Hufe 20
te Wiemersdorf. Hun kinderen zijn: Elsabe Gripp
(1653) en Hans Gripp (1656).
-
Jasper Gripp wordt in 1648
geboren in Hufe 7 te Großenaspe, als zoon van Heinrich
Griepen. Hij trouwt in 1673 met Engelke Hennings en
bewoont Hufe 7. Hun kinderen: Anna Gripp (geboren
1674, trouwt in 1694 met Tim Fischer) en Claus Gripp.
Deze laatste krijgt met zijn vrouw Abel twee kinderen:
Maria Gripp (trouwt met Hinrich Lindemann) en Hans
Gripp.
Van de volgende
Griep en zijn nazaten kan al wel een deel van een stamreeks
worden samengesteld.
Hinrich Griep wordt rond 1729 in
Wittorf geboren. Hij trouwt in Großenaspe met Margaretha
Heeschen en heeft er drie kinderen:
Hinrich, Anna
en Claus Griep.
In 1775 overlijdt zijn vrouw en een jaar later, op 12
april 1776, hertrouwt Hinrich met Abel Eggen. Met haar
krijgt hij nog vier kinderen: Marx, Margaretha,
Hans en Johan Griep.
Hinrich overlijdt in Großenaspe op 13 oktober 1804.
Over zijn nazaten is het volgende bekend:
-
Hinrich Griep,
oudste zoon, trouwt met Wibke Gois en krijgt drie
kinderen: Claus, Hinrich
en Hans Griep.
-
Claus Griep, geboren
rond 1756, trouwt met Anna Harbek en krijgt een dochter:
Margretha Griep (geboren 1782, trouwt met Hinrich Schümann).
-
Johan Griep, de
jongste zoon, wordt op 19 november 1793 in
Großenaspe geboren. Hij trouwt op 15 februari
1819 met Elsabe Holtorp. Van hen is een zoon
bekend: Marx Griep, geboren op
14 mei 1830 te Großenaspe. Deze zoon trouwt op 7 december 1857 te
Neumünster met Anna Marie Dorothy Stamerjohan,
krijgt vijf kinderen en
emigreert naar
Amerika. Hij overlijdt op 12 april 1899
te Syracuse, New York. Zie voor deze Amerikaanse tak:
Griep in New
York State.
|
|
|
|
GRIPP UIT BAD BRAMSTEDT |
|
|
|
Rond
1650 bezit Hans Gripp een boerenhoeve in
Bad Bramstedt, de hoofdplaats van de regio. Hij is getrouwd met Wibeke Dibbern. Als Hans
Gripp overleden is, hertrouwt zijn weduwe Wibeke
Gripp-Dibbern met Claus Stekemest.
Bron: Jan-Uwe Schadendorff;
Geschichte und
Geschichten aus Bad Bramstedt in Holstein. |
NEDERLANDERS
IN HOLSTEIN
Tot 1867 is
Holstein de noordelijkste regio van Duitsland. In dat
jaar wordt het tot dan toe Deense Schleswig ook Duits en
worden beide delen tot Schleswig-Holstein samengevoegd.
Lang daarvoor, rond de 12e eeuw, lag Holstein ook aan de
oostrand van het Duitse gebied.
Bij het in
cultuur brengen van westelijk Holstein speelden
kolonisten uit de Nederlanden een belangrijke rol. Zij
werden door de heilige Vicelinus, de beroemde stichter
van het klooster Neu-Münster, naar hier gehaald om het
land te ontwateren. Na de 12e eeuw richt deze kolonisatie
zich oostwaarts, naar streken die tot dan toe door
Slavische volken worden bewoond.
Een tweede
toevloed van Nederlanders doet zich voor rond 1567, als
veel protestanten door hertog van Alva uit eigen land
worden verdreven. Er vluchten er heel wat naar Holstein,
waar ze het houden van melkvee introduceren. Nog lang
worden kaasboerderijen in Holstein aangeduid met de naam
'Holländereien'. |
|
|
|
|
GRIEP / GRIPP UIT LENTFÖHRDEN |
|
|
|
Lentföhrden ligt
recht tussen Kiel en Hamburg, en dat is door de eeuwen heen een
doorgaande verkeersroute. Zo loopt hier sinds de 14e eeuw de Ochsenweg,
waarover in Jutland vetgemest vee naar het stedelijk gebied van Hamburg
en zelfs tot in Nederland werd gedreven. In 1832 wordt er de Chausse
Altona-Kiel aangelegd, de eerste verharde straatweg in Duitsland. Een
Gripp moet er zijn boerderij voor verlaten... |
|
Boerderij nummer 4 in Lentföhrden
wordt bewoond door Jochim Griep. In 1713 krijgt hij 11 F. schadevergoeding omdat een doortrekkend Russisch leger zijn gewas heeft vernield.
De boer Joachim Gripp, getrouwd met de in
1723 geboren Anna Borcherts, is waarschijnlijk zijn zoon. Hun zoon heet:
Christian Gripp, geboren
in 1767. Ook hij bewoond, als Vollhufner de hoeve te Lentföhrden.
Met zijn eerste vrouw Grethe Böge (of Boye) heeft hij drie kinderen:
Abel
(1793),
Hinrich A. (1796) en Anna Gripp (1798, trouwt met Hans Möller).
Later hertrouwt hij met zijn schoonzuster Anna Gesche Sophia Böge. Met
haar heeft hij nog een zoon: Christian Gripp (1803). Hij
overlijdt op 28 december 1848. Van zijn zoons is het volgende bekend:
|
De boerenhoeve van Gripp staat op dit
kaartje uit 1793 met
een 4 aangeduid. In 1832 moet de hoeve wijken voor
de aanleg van de Chaussee Altona-Kiel.
Bron: Geschichte und Geschichten
aus Bad Bramstedt in Holstein, bearbeitet und
zusammengestellt durch Jan-Uwe Schadendorff. Website:
http://www.alt-bramstedt.de. |
|
-
Hinrich A. Gripp
wordt geboren in 1796. Hij
trouwt met Christina Mohr uit Kattendorf. Ze hebben een zoon:
Claus Detlef Gripp,
geboren op 18 november 1839 te Lentföhrden, trouwt in 1871 met Anna
Maria Magdalena Wöbke en krijgt drie kinderen: Anna Elisa (14
febr 1874), Claus Wilhelm (9 jan 1876) en Frieda (29
sept 1883).
-
Christian Gripp,
geboren op 28 mei 1803. Behalve Vollhufner is hij ook
kroegbaas. In 1831 trouwt hij met Abel Steenbock. Hun zoon heet:
Jochim Gripp,
geboren op 10 maart 1837. Hij trouwt met Anna Biehl en neemt de
boerenhoeve van zijn schoonvader Marx Biehl over. Later gaat het
bezit over op hun zoon: Christian Gripp
(geboren 6 febr 1868, trouwt met
Anna Hartmann en krijgt een dochter).
Van een andere
Hinrich Gripp, ook bewoner van een boerenhoeve in Lentföhrden,
is nog niet vastgesteld hoe hij in de familierelatie past:
Hinrich Gripp
trouwt twee keer. Zijn eerste vrouw, een geboren Gülcke, is de erfgenaam
van de boerderij (nr. 14). Dit huwelijk blijft kinderloos. Als Hinrich
voor de tweede keer trouwt is hij 60 jaar oud en zijn jonge vrouw, een
Böge, 18. Uit dit huwelijk wordt een zoon, Heinrich Gripp,
geboren. Hij is de vader van de latere eigenaar Otto Gripp. |
|
|
|
GRIEP UIT NEUMÜNSTER
|
|
|
|
In
1803 wordt in Neumünster een volkstelling gehouden. In
11 huizen treft men daarbij Griepen aan:
Het gezin van Hinrich
Griep, 37 jaar oud en steenbreker van
beroep, zijn vrouw Magdalene Theede en hun
6-jarige dochter Jürgina Catherine Griep.
Het gezin van Claus Griep,
56 jaar, huiseigenaar en dagloner, zijn vrouw
Wiebcke Götsch en hun kinderen Claus (18
jaar) en Engel Dorothea Griep (6
jaar).
De metselaar Samuel
Caspar Hinrich Griep (40 jaar) en zijn
vrouw Engel Friederike Meyer.
In drie gezinnen heeft de vrouw
des huizes Griep als meisjesnaam: Anna
Griep, 51 jaar en getrouwd met de
timmerman Johann Jochim Plambeck, Margarethe
Griep, 35 jaar en getrouwd met de boer
Otto Hinrich Benn, Catherine Griep,
27 jaar en getrouwd met de schoenmaker Paul
Friedrich Holst en Anna Griep,
30 jaar en getrouwd met Claus Bütenschön, Abschiedsmann
der Hufe.
Tenslotte zijn er vier
huishoudens waarvan een ongehuwde en inwonende
Griep deel uitmaakt: Jochim Griep,
28 jaar en leergezel bij de linnenwever Hans
Jacob Theede en zijn vrouw, Hartwig Griep,
21 jaar en knecht bij bierbrouwer en
brandewijnstoker Hans Dietrich Hinselman, Claus
Griep, 30 jaar en en timmergezel bij
Caspar Hinrich Tott en Marx Detlef Griep,
10 jaar oud, die bij zijn halfbroer met de
achternaam Bustorff in huis woont.
Bron: Hans Peter Voss;
Familienkundliche Forschungen in Schleswig-Holstein.
Website:
http://www.genealogy-sh.com/
|
|
|
|
GRIPP UIT ITZEHOE |
|
|
|
Nog enkele
Gripp-emigranten:
Op
1 mei 1875 wordt te Itzehoe Dietrich Heinrich
Gripp geboren.
In 1892 reist hij -- hij is dan 16 jaar oud -- samen met
zijn zuster Margaretha Gripp (18 jaar)
en drie neven, Diedrich (28 jaar), Hans
(15 jaar) en Gustav Gripp (16 jaar), met
het schip Sorrento van Hamburg naar New York. |
|
|
|
|
|