GRIEP uit het Emsland
Ligt hun oorsprong in Hümling, in Saterland of wellicht nog elders?

 
 
 

In de Duitse regio Emsland komt de naam Griep al sinds 1400 voor in een strook ter weerszijden van Meppen. Het zijn  hoogveengebieden die door de eeuwen heen in een geïsoleerde en achtergestelde positie hebben verkeerd.

Wat noordoostelijker, in Saterland, woont sinds het begin van de 17e eeuw ook een familie Griep. Naar verluidt zou die van oorsprong uit "Hümling" afkomstig zijn.

Ten zuidwesten van Meppen ligt de graafschap Bentheim, waar in de 16e en 17e eeuw in Nordhorn een familie Gryp woonde. En nog steeds wonen er Griepen  net over de grens in Twenthe.

De vraag ligt al met al voor de hand: is er ooit verband geweest tussen deze families?

 
 

DE LIJFEIGENE HERMANN GRIP UIT LEHE

 
 
 

Op 22 januari 1400 verschijnt de lijfeigene Herman Grip (Griep) uit Lehe, samen met Coip van Hede, te Aschendorf voor rechter Sweder Rorynck.

Doel van het bezoek is vast te leggen dat Herman Griep zich, tegen een zekere som gelds, bij Coip van Hede vrijkoopt uit zijn lijfeigenschap.

De oorkonde waarin dit is opgenomen gold tot voor kort als de oudste vermelding van de woonplaats van Herman Griep, het plaatsje Lehe. Op grond daarvan vierde het in 2000 zijn 600-jarig bestaan.

 
 

FREIBAUER WILKE GRIEP TE WEHM

 
 
  Aan het eind van de 16e eeuw leeft in het plaatsje Wehm, in de streek 'Hümling', ene Wilke Griep. Hij is 'freibauer', hetgeen betekent dat hij zelf een boerderij en land bezit.

De voornaam Wilke komt vervolgens generaties lang terug bij de familie Griep die vanaf het begin van de 17e eeuw in Saterland woont. Volgens de toenmalige naamgevings-logika moet dit welhaast betekenen dat ze van deze Wilke uit Wehm afstammen.

 
 

GRIEP UIT HET SATERLAND

 
 
  De gemeente Saterland, bestaande uit de plaatsen Ramsloh, Scharrel, Sedelsberg en Stücklingen, geniet bekendheid als het kleinste taaleiland van Europa. De ruim 13.000 inwoners spreken tot op heden een eigen variant van het Fries.

Vanouds woont te Scharrel ook een familie Griep. Ze zijn rooms-katholiek en bewonen vele generaties lang hetzelfde boerenbedrijf, gelegen naast de dorpskerk van Scharrel.

De oudste vermelding in Scharrel is in 1606, als de naam Joh. Gryp voorkomt op een lijst van belastingbetalers. Waarschijnlijk gaat het hier om de bierbrouwer Joh. Griep, die op 25 november 1657 in Scharrel overlijdt.

Theodor Griep, geboren in 1916 en zijn hele leven woonachtig te Scharrel, is er in geslaagd tien generaties voorouders op een rij te zetten:

  1. Theodor Griep, overleden te Scharrel op 21 augustus 1661.
  2. Wilke Griep, trouwt op 29 februari 1656 te Scharrel met Anne Dirks.
  3. Theodor Griep wordt geboren te Scharrel op 25 mei 1660. Hij trouwt in 1692 met Margaretha Eilers.
  4. Heinrich Griep wordt geboren op 5 april 1695 te Scharrel. Hij trouwt op 30 mei 1733 met Elisabeth Bütel.
  5. Heinrich Wilke Griep wordt op 9 januari 1737 te Scharrel geboren. Op 26 juni 1768 trouwt hij met Toole Margaretha Janssen (geboren 8 mei 1729).
  6. Wilke Griep wordt op 28 februari 1766 te Scharrel geboren. Op 27 november 1799 trouwt hij met Helena Deddens (1763-1839). Hij overlijdt op 16 juli 1852.
  7. Johann Griep wordt op 15 oktober 1808 te Scharrel geboren. Op 17 december 1842 trouwt hij met Regina Mennens (1820-1852). Hij is boer van beroep en overlijdt op 2 september 1893.
  8. Eilert Griep wordt op 23 augustus 1848 te Scharrel geboren. Hij trouwt met Elisabeth Awich (1861-1936). Hij is boer van beroep en overlijdt op 9 oktober 1927.
  9. Wilhelm Griep wordt op 13 februari 1887 te Scharrel geboren. Hij trouwt met Margaretha Müller (1891-1979). Hij overlijdt op 22 maart 1961.
  10. Theodor Griep wordt geboren op 27 oktober 1916.
 
 

GRIEP UIT HET DAL VAN DE HASE

 
 
 

De rivier de Hase mondt bij Meppen uit in de Ems. Hoewel het riviertje grotendeels door heide en voormalige moerassen stroomt en van een echt dal geen sprake is, heet het gebied tussen Essen en Meppen het Hasetal. In de middeleeuwen liep er een belangrijke handelsroute van Vlaanderen naar Hamburg en Denemarken.

In het Hasetal liggen de plaatsjes Westrum, Lastrup, Herzlake en Haselünne. In alle vier wonen of hebben Griepen gewoond.

  Vooralsnog is de oudste vermelding die van Bernardus Grip en zijn vrouw Talia Berens Spiker, die op 5‾februari 1708 in de rooms-katholieke kerk te Herzlake hun dochter Maria Gerdrudis Grip laten dopen. In diezelfde tijd wonen daar, veelal in het nabijgelegen gehucht Westrum, de volgende echtparen: Joannes Grip en Maria Duincks, Tobias Griep (Gripf, Griff) en Hillena Goesman, Carolus Grif (Griep) en Hillena Tien en Bernardus Griff en Angela Rambler. Zij allen laten te Herzlake kinderen dopen.

In de anderhalve eeuw daarop zijn te Herzlake meer dan 150 kinderen met de naam Griep gedoopt. Deze familietakken zijn voor het merendeel nog niet in beeld gebracht. Na 1860 loopt het aantal Griepen in het Hasetal opeens drastisch terug, omdat een aantal gezinnen naar Amerika emigreert.

Van een van deze emigrantengezinnen is ondertussen  de navolgende stamreeks bekend:

  • Hermannus Griep en zijn vrouw Hillena Rapien krijgen in Westrum drie kinderen: Tobias Hermannus (gedoopt op 31 mei 1746 te Herzlake); Tobias Gerardus (gedoopt op 29 oktober 1747 te Herzlake) en Hillena (gedoopt op 25 februari 1749 te Herzlake).
  • Hun oudste zoon, Tobias Hermannus Griep, trouwt op 25 oktober 1772 te Herzlake met Anna Maria Broekhuis (Brockhaus). Ze wonen op hun boerderij in Westrup en krijgen daar 8 kinderen, die allen in de rooms-katholieke St. Nikolaus kerk te Herzlake worden gedoopt: Joannes Hermannus Tobias (26 augustus 1773), Joannes Tobias (11 november 1775), Anna Helena Adelheid (12 oktober 1777), Hermannus Henricus (16 november 1779); Maria Angela (27 augustus 1782), Anna Maria (29 maart 1785), en de tweeling: Joannes Bernardus en Joannes Gerardus (14 juli 1787).
  • Hun derde zoon, Hermannus Henricus Griep, trouwt op 31 januari 1809 in Herzlake met Maria Catharina Grues uit Westrum. Zijn naam wordt dan niet meer op zijn Nederduits als Hermannus Henricus, maar in de Duitse vorm als Hermann Heinrich opgeschreven. Hij krijgt met haar een zoon: Joannes Bernardus (22 juni 1810).
    Kort daarop overlijdt zijn vrouw, waarna hij op 6 mei 1813 hertrouwt met Angela Maria Korte uit Lewinshausen. Met haar krijgt hij nog drie kinderen, die ook allen in de rooms-katholieke kerk te Herzlake worden gedoopt: Joannes Henricus (23 november 1814), Hermann Wilhelm (19‾november 1818) en Maria Gesina (17 juni 1825).
  • De oudste zoon uit het tweede huwelijk, Joannes Henricus Griep, trouwt op 26‾februari 1835 in Herzlake met Anna Marie Burke. Hij vestigt zich in het nabijgelegen Lastrup als 'Heuermann', oftewel een boer zonder eigen land die in ruil voor hulp aan de landeigenaar ook een lapje grond voor zichzelf mag bewerken. Ze krijgen rond 1839 een dochter Angelica en vervolgens 5 kinderen die in de St. Clemens kerk te Holte-Lastrup worden gedoopt: Johann Heinrich (3 juli 1839), Johann (1842-1843), Hermann Heinrich (4‾juni 1845), Anna Maria (24 juli 1848) en Johann Hermann (4 augustus 1852).
  • Dochter Angelica trouwt in 1868 met Heinrich Hengemühle en emigreert een jaar later met haar schoonfamilie mee naar Amerika. Ze vestigen zich in Todd County, Minnesota. In 1872 volgen haar broers Hermann Heinrich en Johann Hermann, zus Anna Maria en hun vader Joannes Henricus hun voorbeeld. In 1879 tenslotte vertrekt ook Johann Heinrich en zijn gezin naar het verre Minnesota. Zie voor meer over deze emigrantenfamilie: Griep in Minnesota.
 
 

GRIEP VAN LINDLOH

 
 
  Het plaatsje Lindloh vormt samen met het Nederlandse Emmercompascuüm een tweelingdorp ter weerszijden van de Duits-Nederlandse grens. Het is de herkomstplaats van familie Griep die tegenwoordig voor het merendeel in Haren en Meppen woont.

Een van hen, Friedhelm Griep uit Meppen (zie foto), heeft zijn eigen afstamming op zijn 'Ahnengalerie' op een rij gezet:

  1. Josef Griep wordt geboren te Lindloh en trouwt met Anna Margaretha Scholübbers.
  2. Johann Theodor Griep wordt geboren op 8 december 1812 te Lindloh. Hij trouwt met Maria Katharina Ellerman, eveneens uit Lindloh afkomstig.
  3. Hermann Bernhard Griep wordt geboren op 27 april 1882 te Lindloh. Hij trouwt met Maria Helene Arling, afkomstig uit het Nederlandse Emmen.
  4. Josef Griep wordt geboren op 15 juli 1922 te Lindloh. Hij trouwt met Elisabeth Möller en krijgt drie kinderen, waarvan Friedhelm er een is.
 
 

Naar: Start --  Griep/Grijp uit de Nederlanden -- Griep uit Duitsland -- Griep in de USA
 
Griep from Minnesota -- Gryp uit Vlaanderen -- Grijp uit Nordhorn

Deze pagina [http://www.gryep.nl/Elders/Emsland-NL.html] is voor het laatst gewijzigd
op 19 oktober 2006 door ©
Jan Griep te Katwijk aan Zee  > en wordt niet verder bijgehouden.